De knelpunten in ons energienetwerk

02 juni 2022

Het Nederlandse energienet behoort tot een van de betrouwbaarste energienetwerken van de wereld, met een betrouwbaarheid van ruim 99,99%. Toch is de maximale capaciteit op ons net op sommige plekken al bereikt. Wat betekent dit voor ons?

Hoe werkt het energienetwerk?
Laten we bij het begin beginnen. Vroeger was het energienetwerk simpel opgebouwd: De energiecentrale wekt energie op en dit wordt via 300.000 kilometer aan elektriciteitskabels vervoerd naar woningen en bedrijven. Net als de wortels van een boom is de capaciteit bij de centrale groot, zo'n 20.000 volt. Hiervoor zijn dikke kabels nodig om dit te vervoeren. Naarmate je meer naar de wonigen toewerkt, wordt de capaciteit steeds minder en de kabels steeds dunner. Op woningniveau is het voltage veel minder dan 20.000 volt, met veel dunnere kabels. Doordat huishoudens steeds meer stroom gaan gebruiken, neemt de vraag toe en kan het netwerk het op sommige plekken niet meer aan.

Overcapaciteit
Tegenwoordig wordt ook veel energie teruggeleverd aan het energienet, door bijvoorbeeld zonnepanelen en windmolens. Dit zorgt voor een knelpunt; hier is ons originele stroomnetwerk niet op gebouwd. Er is te weinig capaciteit om alle teruggeleverde energie aan te kunnen. Dit vraagt om een aanpassing aan de infrastructuur. Dit komt neer op het ingraven van dikkere kabels, het aanleggen van nieuwe verdeelstations aanleggen, de uitbreiding van bestaande infrastructuur en de implementatie van effeciëntere innovaties om dit probleem aan te pakken. 

Wat betekent dit concreet?
Concreet hebben we nu dus twee knelpunten: Het aanbod van zonnestroom is soms te hoog en de vraag naar stroom is op sommige plekken hoger dan het net aankan. Doordat we tegenwoordig thuis elektrische auto's opladen, een warmtepomp en elektrische verwarming hebben en elektrisch koken neemt de stroomafname per huishouden steeds meer toe. Hierdoor vragen we te veel van het net en veroorzaken we pieken op het energienet. Als iedereen die thuis komt van werk om 18:00 uur gelijk de elektrische auto aan de oplader doet, is de kans groter dat het net overbelast raakt. Doordat steeds meer mensen zonnepanelen laten aansluiten, zorgen we voor een teveel aan energie op momenten dat we minder gebruiken, waardoor we het net juist weer overbelasten.

Wat is de oplossing?
Voor beide problemen is er een langetermijnoplossing. Voor het energieoverschot op het net bestaan speciale thuisbatterijen. Zodra het energienet overloopt, laadt deze de batterij op. Zodra het energienet dan te vol wordt, kan een huis overstappen op de batterij. Hierdoor wordt geanticipeerd op het overschot door de energie op te slaan. Voor het te grote gebruik van het energienet moet de infrastructuur uitgebreid worden. Hiervoor is op dit moment nog een tekort aan installateurs. Het is daarom enorm belangrijk deze aan te trekken en de job aantrekkelijk te maken voor schoolverlaters.

Voor de nieuwbouw betekent dit dat woningen minder snel gebouwd kunnen worden, omdat het net geen stroom kan leveren aan die woningen. Dit wordt opgelost door nieuwbouwwoningen voor te laten op het energienet, en grote bedrijven die veel energie vragen te laten wachten. Hierdoor kan er doorgebouwd worden. Dit betekent wel dat er voor bedrijven een andere manier van energie verkrijgen moet komen.